Ο όρος «έκζεμα» αναφέρεται στις παθήσεις όπου προκαλούν στο δέρμα ερυθρότητα, κνησμό και φλεγμονές. Είναι γνωστό και ως δερματίτιδα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι εκζέματος όπως είναι η ατοπική δερματίτιδα, το δυσιδρωσικό έκζεμα, την δερματίτιδα εξ επαφής, το νομισματοειδές έκζεμα (ή δισκοειδές έκζεμα) και η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα.

Το έκζεμα δεν αποτελεί μία μεταδιδόμενη πάθηση. Παρόλο που η αιτία του εκζέματος δεν έγινε ακόμη σαφής, πιστεύεται πως τα άτομα που αναπτύσσουν κάποιο είδος εκζέματος οφείλεται σε γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Τα άτομα που πάσχουν από έκζεμα τείνουν να έχουν ευαίσθητο ανοσοποιητικό σύστημα που όταν αντιδράσει με κάποιο εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα, οδηγείται στην δημιουργία φλεγμονής. Σε αυτή την φλεγμονή λοιπόν, οφείλεται το κοκκίνισμα, η φαγούρα και ο πόνος που χαρακτηρίζουν το έκζεμα.

Μελέτες δείχνουν ότι σε μερικά άτομα με έκζεμα, έχει υποστεί μετάλλαξη γονίδιο που κωδικοποιεί την φιλαγκρίνη, μία πρωτεΐνη που βοηθά το σώμα να παραμένει υγειές δημιουργώντας ένα προστατευτικό φράγμα στο πάνω μέρος της επιδερμίδας. Λόγω έλλειψης της εν λόγω πρωτεΐνης, η επιδερμίδα είναι ευπαθή σε μικρόβια, ενυδατικές κρέμες με αποτέλεσμα μικρόβια και βακτήρια να εισχωρήσουν κάτω από την επιδερμίδα.

Η ατοπική δερματίτιδα, η δερματίτιδα εξ επαφής και το νομισματοειδές έκζεμα μπορεί να εμφανιστούν σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, ειδικότερα στα χέρια, τα πόδια, το πρόσωπο και τον κορμό. Το δυσιδρωσικό έκζεμα εμφανίζεται στα χέρια και στα πόδια. Η  σμηγματορροϊκή δερματίτιδα οφείλεται στην υπερ λειτουργία των σμηγματογόνων αδένων και συνήθως εμφανίζεται στο πρόσωπο, στο κεφάλι, στην πλάτη και στο στήθος.

Δυστυχώς ακόμη και μετά από θεραπεία, ο ασθενής ίσως παρατηρήσει ότι τα συμπτώματα ξαναεμφανίζονται. Παρόλα αυτά όλο και περισσότερες θεραπείες ανακαλύπτονται. Σημαντικό παράγοντα στην θεραπεία παίζει και ο ρόλος του ασθενή αφού  με την βοήθεια του τα συμπτώματα μπορούν να περιοριστούν. Ο ασθενής πρέπει να αντιληφθεί τους παράγοντες που τον επηρεάζουν, να παρέχει άμεσα σε τακτά χρονικά διαστήματα ενυδάτωση στο δέρμα με τα κατάλληλα προϊόντα και να είναι πολύ προσεκτικός με τυχόν μολύνσεις όπως είναι πυώδεις φλύκταινες, πόνος, και κοκκίνισμα  στην επιδερμίδα.

Χρήσιμες Συμβουλές:

Ο ακρογωνιαίος λίθος για την σωστή αντιμετώπιση του εκζέματος είναι η σωστή καθημερινή περιποίηση του δέρματος: καθαρισμός και ενυδάτωση, χρησιμοποιώντας τα σωστά προϊόντα. Συνήθως η αντιμετώπιση του εκζέματος απαιτεί συνδυαστική θεραπεία η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ή βδομάδες.

·         Καθαρισμός και ενυδάτωση: Είναι σημαντικό, ο ασθενής να καθαρίζει την επιδερμίδα σε τακτά χρονικά διαστήματα με ειδικό σαμπουάν, και να ενυδατώνει την επιδερμίδα έτσι ώστε να «παγιδεύει» το νερό μέσα στο δέρμα ούτως ώστε να ανανεώνεται το δερματικό φράγμα

·         Οι ενυδατικές κρέμες διακρίνονται από την σύσταση του νερού και των ελαίων που περιέχουν. Όσο πιο λιπαρή είναι η κρέμα, τόσο το καλύτερο για την θεραπεία του εκζέματος.

Σωστός τρόπος περιποίησης επιδερμίδας:

·         Κάνετε μπάνιο με χλιαρό νερό για 5-10 λεπτά. Χρησιμοποιείστε συνταγογραφημένο σαπούνι από τον ιατρό σας και όχι τα κοινά σαπούνια των υπεραγορών. Επίσης αποφεύγεται την έντονη εντριβή στην επηρεασμένη περιοχή.

·         Ακολούθως, στεγνώστε την περιοχή χωρίς έντονη εντριβή με την πετσέτα .

·         Τοποθετήστε εξειδικευμένες αλοιφές, στις επηρεασμένες περιοχές

·         Μέσα σε τρία λεπτά τοποθετήστε την κρέμα ενυδάτωσης σε όλο σας το σώμα. Είναι σημαντικό να μην περάσουν πολλά λεπτά γιατί το δέρμα ξεκινάει να ξεραίνεται.

Γενικές Συμβουλές

·         Σε περίπτωση όπου τα συμπτώματα είναι έντονα, μπορείτε να ενυδατώσετε την περιοχή με κομπρέσες μετά το μπάνιο.

·         Τοποθετώντας χλιαρό νερό σε μία πετσέτα, τοποθετήστε την κομπρέσα στην επηρεασμένη περιοχή. Μπορείτε να το αφήσετε εκεί για αρκετές ώρες. Μπορείτε να τυλίξετε τον υγρό επίδεσμο με ένα στεγνό ούτως ώστε να μείνει σταθερός.(ΠΡΟΣΟΧΗ: Εξετάστε το νερό πριν τοποθετήσετε την κομπρέσα, για αποφυγή εγκαύματος) .

Σε περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις για λοίμωξη όπως κοκκίνισμα, η περιοχή είναι ζεστή, δημιουργούνται φλυκταίνες, πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας  άμεσα. Σε αρκετές περιπτώσεις ο ασθενής έχει συνδυαστική θεραπεία δηλαδή τοπική (τοπικές αλοιφές) και συστηματική (φάρμακα από το στόμα)

Εν κατακλείδι, παρόλο που υπάρχουν διάφορες κρέμες και λοσιόν οι οποίες βοηθούν στην ανακούφιση των χρόνιων συμπτωμάτων του εκζέματος, δυστυχώς δεν έχει βρεθεί ακόμα η θεραπεία που μπορεί να οδηγήσει σε ίαση. Παρόλα αυτά, με την σωστή καθοδήγηση, τα συμπτώματα μπορεί να μειωθούν και ο ασθενής να έχει καλύτερες συνθήκες επιβίωσης.